Мұражай оқушылардың бойында азаматтық-патриоттық қасиеттерді қалыптастыруға, олардың ой-өрісін кеңейтуге және танымдық қызығушылықтары мен қабілеттерін тәрбиелеуге, іздестіру-зерттеушілік іс-әрекеттің тәжірибелік дағдыларын игеруге және қосымша оқыту арқылы білім беру үрдісін жетілдіру мақсаттарына қызмет етуге арналған.
- Тарихты зерттеу, жәдігерлерді жинақтау және сақтау, туған жерге, аймақтағы халықтардың дәстүрлері мен мәдениетіне деген сүйіспеншілікке, тарих, мәдениет, табиғат ескерткіштеріне құрметпен қарау арқылы тәрбиелеу,
- Мұражай жұмысы мен экскурсиялық іс-шаралар негіздерімен танысу арқылы оқушыларды ерте профильдеуге үлес қосу.
Есіл ауданының 7 жалпы білім беретін мектептерінде мұражайлар ашылды.
Кеңестер Одағының батыры Даниил Петрович Нестеренконың Тың Даңқы мұражайы
Эмблемасы
1982 жылы Дальний совхозында Кеңестер Одағының батыры Даниил Петрович Нестеренконың аудандық маңызы бар Тың Даңқы мұражайы ашылды.
90-шы жылдардың басында совхоз мұражайы назардан тыс қалды. Жергілікті басқару органдарының қараусыздығынан мұражай ғимараты, ішіндегі жәдігерлер құрдымға кетті. Мектеп әкімшілігі бұл жағдайды біліп, қалған жәдігерлерді сақтап қалуға тырысты. Мектептің араласуымен мұражайдың көптеген жәдігерлері сақталды.
2001 жылы совхоз мұражайы негізіндемектептік Кеңестер Одағының батыры Д.П. Нестеренконың Тың Даңқы мұражайы құрылды. Мектеп мұражайының жетекшісі болып Чопорова Е.В.,2007ж.-Бектемирова Г.Д.жұмыс жасады.
1. Знаменка көшпенді ауылының шығу тарихы.
2. Майдан және тың батыры.
3. Олар бірінші болды.
4. Ерлік пен еңбек Жеңіске жеткізген.
«Менің мектеп мұражайым» республикалық эл.презентациялар байқауы (Яцутко Татьяна, 2015 жыл, қатысушы сертификаты)
ҚР ББМ «Азаматтық белсенділікті тәрбиелеу» Республикалық авторлық бағдарламалар мен әдістемелік әзірлемелер сырттай байқауы «Әдістемелік әзірлемелер» Номинациясы. «Нестеренко Д.П.- Соғыс және Тың батыры» сыныптан тыс іс-шара ( 2015 ж., қатысушы сертификаты)
«Азаматтық белсенділікті тәрбиелеу» Республикалық авторлық бағдарламалар мен әдістемелік әзірлемелер сырттай байқауы (1 орын, 2016 ж.) «Қазақстан патриоты» журналы.
Мектеп мұражайын Знаменка (Дальний) орта мектебінің оқушылары мен мұғалімдері, өткен жылдардың мектеп түлектері, ауыл қонақтары, аудандық семинар қатысушылары, ауданның басқа мектептерінің оқушылары, Көкшетау қ. басқа өлкетану мұражайларының өкілдері келіп көреді.
Двуречное ОМ жанындағы «Мектептің өлкетану мұражайы»
1. Двуречное орта мектебі жанындағы «Мектеп өлкетану мұражайы»
2.Музей профилі- тарихи-өлкетану (тың аймағының қалыптасуы)
3.Ашылған күні: - 24.06.2012 жыл (тарихи-өлкетану мұражайы). Мұражай Е.А.Зайчукова атындағы ауылдық мұражай негізінде құрылды.
4.Мекеме басшысы - Русаков Валерий Анатольевич
5. Мұражай жетекшісі –кітапханашы Кравчук Нина Васильевна.
6.Мұражайдың пошталық мекенжайы- 020904 Целинная көшесі, 34, Двуречное селосы, Есіл ауданы, Ақмола облысы.
7. Тарихи-өлкетану мұражайы педагогикалық кеңес шешімінің 30.04.20120жылғы хаттама № 75 негізінде ашылды.
8. Мұражай материалдарында Двуречное ауылының, мектеп тарихы және аймақтың географиялық жағдайының ерекшеліктері көрсетілген. Қазіргі уақытта мұражай жәдігерлерін іздеу жұмыстары, экспозициялар мен насихаттауды кітапханашы Кравчук Н.В. ТЖ бойынша директордың орынбасары, музыка және ән мұғалімі Рычер Л.В., химии және биология мұғалімі Алексеева О.Н., ӘД бойынша орынбасар Тепляшов А.А., «Краеведы» оқушылар тобы бастамаларымен жүргізіліп жатыр.
8.Мұражай белсенділері: 5-11сынып оқушылары (15 адам)
9.Кеңесшілер- ақсақалдар кеңесі, еңбек ардагерлері.
Ауыл тарихы мұражайы - патриотизм сезімдерін, «Кіші Отанға», аймақтың, елдің тарихы мен мәдениетіне деген сүйіспеншілікті қалыптастыру орталығы. Ауыл және аудан тұрғындары арасында мектеп мұражайының қызметіне деген қызығушылықты арттыру. Оқушылардың рухани-мәдени құндылықтарын дамытуға қолайлы ортаны қалыптастыру. Оқу үрдісін түзету және жетілдіру.
Мұражайдағы жәдігерлер саны- 1149.
10.Мұражайдың экспозиция бөлімдері:
1) Ауыл құрылуының тарихы
2) «Еңбек даңқы бұрышы»
3) «Біздің директорлар»
4) «Тың-жастар ғаламы»
5) «Тұрмыс заттары»
6) «Қолөнер шеберлері»
7) «Нумизматика»
8) «Двуречное ОМ дамуы»
9) «Мектеп бүгін»
10) «Мұғалімдер әулеті»
11) «Қазіргі кездегі ауыл»
Шығарылатын экспозициялар: «Майдан даңқы батырлары»
«Двуречное ОМ түлектері»
«Әскери қызметтегі түлектер»
«Қазақтың ұлттық киіз үйі»
11.Үнемі қойылатын көрмелер –2012 жылдан 2020 жылға дейін - 67
Уақытша көрмелер -13
12. 2012-2020 жылдар аралығында мұражайда - 78 экскурсия өткізілді.
13. Мұражай аптасына 5 күн жұмыс жүргізеді.
Мұражайда жұмыс істеу көптеген мектеп оқушыларына болашақ мамандығын таңдауға көмектеседі. Біздің ауылдың, аймақтың халық шаруашылығының тарихын терең зерттеу кейде балалардың өмірге деген қызығушылықтарын анықтайды. Мұражай негізінде біздің мектепте жүргізілетін барлық тәрбие жұмысының түрлері -оқушылардың жеке тұлғасын қалыптастыруға, патриоттыққа, туған жерге деген сүйіспеншілікке, қоғамдық белсенділікке тәрбиелеуге ықпал етеді.
Мұражайдың марапаттары:
«Туған жер-2013» Ақмола облысының Отан Даңқы қоғамдық мұражайларының байқауы. Ақмола облысы ішкі саясат басқармасының қатысқаны үшін мадақтама.
«Туған жер-2014» Отан Даңқы қоғамдық мұражайларының байқауы
3 дәрежелі Диплом, 2016 жыл. Көкшетау қ.
Алғыс хат, 2019 жыл. Ақмола облысы Есіл қ.
«Свободное ОМ» КММ «Тың» мектеп мұражайы
«Свободное ОМ» КММ «Тың» мектеп мұражайы 2001 жылы ашылды.
Мұражай тарихи бағытты қоса, өлкетану жұмыстарын жүргізетін мектептің құрылымдық бөлімшесі ретінде танылады. Бұл білім беру және танымдық мәні бар материалдарды жинау, зерттеу, өңдеу, жобалау және насихаттау үрдісінде оқушылардың бірлесіп құрылуын, белсенділігі мен бастамасын дамытатын қосымша білім беру формаларының бірі.
«Тың» мектеп мұражайы оқушылар бойында патриоттық тәрбиеге лайықты үлес қосады. Оқушылар өз ауылының тарихын, мәдениетін, ата-бабаларының салт-дәстүрін зерделей отырып, олардың қадір-қасиеті мен мақтаныш, жауапкершілік пен үміт сезімдерін дамытады, отбасының, ұлт пен Отанның шынайы құндылықтарын ашады.
Мұражай оқушылардың жағымды мінез-құлқын ынталандырады, оларды қалыпты өмір салтына бағыттайды, әр оқушының шығармашылық және өзін-өзі дамытуға жағдай жасайды. Іздеу және жинау жұмыстарына қатысу, мұражай заттарын зерттеу және сипаттау, көрмелер, экскурсиялар, кештер құру бос уақытты тиімді пайдалануға ықпал етеді және оқушыларға өлкетану мен мұражай іс-әрекетінің түрлі техникалары мен дағдыларын игеруге көмектеседі.
Мұражайдың сипаттамасы мен құрылымы.
«Есіл ауданының білім беру бөлімінің Свободный орта мектебі» КММ мектеп мұражайы
Мұражай атауы: «Тың»
Мұражайдың құрылған жылы: 2001 ж. Қайта құрылуы 2014 ж.
Мұражай профилі: тарихи-өлкетану
Экспозициялық аумағы- 52 кв.м
Жәдігерлер саны, оның ішінде түпнұсқалық - 350
Мұражай мекен-жайы: Ақмола облысы, Есіл ауданы, Свободное с. Московская көшесі, 8
телефон/факс 8(71647)24519
E-mail:svob87 @yandexl.ru
Мұражай жетекшісі: Копылова Галина Васильевна
Экспозициялар бөлімдерінің атаулары:
№ 1 Стенд. «Олар алғашқылар болды»
№2 Стенд «Ауыл еңбеккерлері»
№ 3 Стенд. «Ұрпақтарға сыйланған өмір»
№ 4 Стенд. «Совхоз директорлары»
№ 5 Стенд. «Лайықты адамдар туралы».
№ 6 Стенд. «Бүгінгі ауыл».
№ 7 Стенд. «Ауғанстан»
№ 8 Стенд. «Тарихтар мен тағдырлар»
№ 9 Стенд. «Еңбекке Құрмет»
Марапаттар, орден, медальдар, мадақтамалар тақтасы.
Тақырыптық альбомдар:
Тың игерушілер, ауыл еңбеккерлері, ардагер-ұстаздар, ҰОС ардагерлері туралы кітапшалар.
Мектеп мұражайының материалдары мектеп оқушылары мен мұғалімдерінің сұранысына ие. Мұғалімдер мұражай материалдарын әңгімелер, сынып сағаттары, іс-шаралар, сабақтарда пайдаланады. Мектеп оқушылары мұражай материалдарын өлкетану жобаларына қатысу, хабарламалар дайындау және шығармашылық жұмыстар үшін пайдаланады.
Рухани Жаңғыру бағдарламасы аясында мектеп мұражайының белсенділері «Ауыл тарихы - тарих және тағдыр» жобасын құру бойынша іздеу жұмыстарын жүргізуде. 2017 жылы «Еңбекке құрмет» өлкетану жобасы жүзеге асырылды, оның нәтижесі Құрмет тақтасын ашуға арналған салтанатты іс-шара болды.
Мұражай жетістіктері:
2014 жыл – Ақмола облысының Отан Даңқы қоғамдық мұражайлар байқауына қатысқаны үшін сертификат. 24 қатысушының ішінен «Жулдыз»ҚБ дипломы, бағалы сыйлығы.
2015 жыл - «Менің мектеп мұражайым» Республикалық қашықтықтан байқауы, II дәрежелі Диплом.
2016 жыл - «Елімнің даңқты ұлдары» аудандық шығарма жазу байқауы, 2 орын. Копылова Д., 8 сынып оқушысы.
2017 жыл – «АТАМЕКЕН» аудандық өлкетану конференциясының презентациясы байқауы. II орын алғаны үшін мадақтама. (Иващенко Д., Франц А.).
2017 жыл –Үздік мұражайлық сабақ үшін «Балалар-жасөспірімдер туризмі және экология облыстық басқармасының» II дәрежелі дипломы.
2019 жыл – «Рухани жаңғыру» бағдарламасы аясында «Атамекен -2019» аудандық тарихи-өлкетану байқауы. II орын алғаны үшін мадақтама. (Стецков В., Пийтер К., 9»Б» сынып).
2019 жыл – Аудандық ғылыми-практикалық конференция. 3 орын (Стецков в., Пийтер К., 9 «Б» сынып).
2019 жыл- «Сүйікті отаным - тәуелсіз Қазақстан» Республикалық қашықтықтан байқауы I дәрежелі диплом (Бадосова А., 11 сынып).
2020 жыл –«Отаныма деген менің бастамам» шығармашылық жобасы. Қатысқаны үшін сертификат (Веркаш Александра)
2020 жыл–«Уақыт байланыстырушы желі» облыстық байқауы. Қатысқаны үшін сертификат (Иващенко Даяна)
Семинарларға қатысу:
2014 жыл – Қоғамдық мұражайлар жетекшілерінің облыстық семинарына қатысу сертификаты;
2018 жыл – Teach – in форматындағы «Өлкетану балалар үшін: ұсыныстар мен тәжірибе» халықаралық конференцияға қатысқаны үшін сертификат;
2019 жыл– «Мектеп - өскелең ұрпаққа патриоттық тәрбие беру және өлкетану жұмысының орталығы» облыстық семинар-практикумға қатысқаны үшін сертификат.
«Тың» мұражайының құрметті қонақтары:
Тохтар Онгарбаевич Аубакиров –Қазақстанның Тұңғыш ғарышкері
Балжанов Серик Мырзасейтович-Есіл ауданының әкімі
Нина Ивановна Митчинова- «Комсомольская правда» газетінің корреспонденті.
«Московское ОМ» жанындағы тарихи-өлкетану мұражайы
Тарихи-өлкетану мұражай 15.11.2013 жылы «Московское орта мектебі» КММ базасында ашылды. Музей тарих кабинетінің артқы бөлмесінде орналасқан. Бөлменің жартысы тарих және география пәндері бойынша дидактикалық және көрнекі материалдармен қамтылған, екінші бөлме мұражайға бейімделген. Үй-жайдың аумағы аз болғандықтан, мұражайда сабақ өткізу мүмкін емес.
Жыл бойына мұражай 5-11 сынып оқушылары арасында экскурсиялар өткізеді. Экскурсия кезінде оқушыларға ауыл тарихы баяндалады. Жыл сайын мектеп мұражайына 70-ке жуық адам келеді. 2014 жылы мектеп оқушысы Самойленко Кристина өлкетану ғылыми-зерттеу жұмыстарының халықаралық байқауына қатысып, екінші орынға ие болды.
Мұражайда 35-тен астам түпнұсқа жәдігерлер бар: аяқ ұршығы, пешке арналған ұстағыш, 1970-ші жылдардағы мылтық, Торғай шеберлерінің қолдан жасаған кілемі, ауыл тарихынан фотосуреттер салынған альбомдар, ҰОС ардагерлері мен тыл еңбеккерлерінің портреттері, тың еңбеккерлері мен олардың фотосуреттері, материалдар мен марапаттау сертификаттары. Жәдігерлер арасында Ұлы Отан соғысының ардагері В.Семеновтың мерейтойлық медальдары, 1943 жылғы газет қиындылары бар.
Мұражайда Ұлы Отан соғысының ардагерлеріне арналған екі стенд және алғашқы тың игерушілердің сертификаттары мен фотосуреттері бар стенд бар.
Заречное ОМ тарихи-өлкетану мұражайы
Заречное ОМ 2002 жылдан тарихи-өлкетану мұражайы жұмыс жүргізеді.
Мұражай жұмысының мақсаты: Оқушыларға мұражайлық педагогика құралдары арқылы азаматтық-патриоттық және рухани-адамгершілік тәрбие беру.
Мұражайдың жалпы ауданы- 26,45 кв.м.
Мұражайда ауыл, мектеп тарихы туралы көрмелер бар. Мұражайдағы түпнұсқа құжаттар мен жәдігерлер: фотосуреттер, жерлестердің құжаттары, тиындар, төсбелгілер, сертификаттар, газет материалдары, альбомдар және т.б.
Түпнұсқа жәдігерлер саны - 10 дана.
2019-2020 оқу жылы аралығында бастауыш сынып оқушылары үшін «Кәне,танысайық» атты экскурсия өткізілді. Оқу жылы ішінде оқушылар тарих пәнінің онкүндігі, Тәуелсіздік күні мен Наурыз мейрамына арналған мерекелер, сондай-ақ Қазақстанның материалдық және рухани мәдениетіне байланысты сабақтар барысында мұражайға барады. Өткен жылы келушілер саны 117 адамды құрады.
2012 жылы Заречное орта мектебінің тарихи-өлкетану мұражайы Ақмола облысы ішкі саясат басқарма басшысының және «Жұлдыз» СДОО қоғамдық бірлестігінің президенті «Туған жер» Отан Даңқы қоғамдық мұражайларының байқауына белсенді қатысқаны және Қазақстан Республикасы жастарын патриоттық, рухани-адамгершілік тәрбие беру барысында жеткен жетістіктері үшін дипломмен марапатталды. 2019 - 2020 оқу жылына мұражайда аудандық және облыстық марапаттар жоқ.
Сонымен, мұражай азаматтық мінез-құлықты иеленуге және азаматтың қасиеттерін қалыптастыруға арналған тәрбиелеу және білім беру кеңістігі болып табылады.
«Жауынгерлік және еңбек даңқы» мектеп мұражайы
Жетекшісі: Мейрманова А.С.
1987 жылы Ярославка орта мектебінің мұғалімдер ұжымы мектеп жанынан «Ярославка ауылы тұрғындарының жауынгерлік және еңбек даңқының шежіресі» мұражайын ашу туралы шешім қабылдады.
Мұражай аумағы– 9,6 м.кв. Түпнұсқа экспонаттар – 255 дана.
Алғашқы жетекшілері- Молдахметова Роза Жумабаевна және Исак Лилия Федоровна.
Мектеп мұражайы оқушылардың рухани-адамгершілік құндылықтарын жаңғырту мен дамытуда, жоғары патриоттық және азаматтық ұстанымдарды қалыптастыруда, олардың шығармашылық қабілеттері мен аналитикалық ойлау қабілетін дамытуда тұрақты маңызы бар.
Мұражай –бұл тек мектептің арнайы сынып бөлмесі емес. Бұл ашық білім беру кеңістігі, онда табиғи ресурстарды, аймақ мәдениетін сақтауға жауапкершілік, өз Отанына, мектебіне, отбасына деген мақтаныш, кіші Отанның өткені мен бүгініне араласу тәрбиеленеді.
Балалар ақпарат ағынында навигацияны, зерттеу тақырыптарын таңдауды және тұжырымдауды, бастапқы құжаттармен жұмыс жасауды, дереккөздерді табуды және талдауды, олардың негізінде гипотезалар құруды, шындық пен ғылыми құндылығын тексеруді үйренеді.
Мектеп мұражайының тәрбиелік және тәрбиелік әсері - баланың белсенді жасаушы ретінде әрекет етуі. Жұмыстарды іздеу және жинау, қызықты адамдармен кездесу, тарихи фактілермен танысу өлке тарихын іштен білуге, олардың ата-бабалары оның экономикасы мен мәдениетіне қанша ақша салғанын түсінуге көмектеседі. Бұл есте сақтауды, мұраны құрметтеуге тәрбиелейді.
Зерттеу іс-шараларына, өлкетану сапарлары мен экспедицияларға қатысу арқылы мектеп оқушылары дене шынықтырады, практикалық дағдыларды, тарихи құжаттарды сипаттау және жіктеу дағдыларын алады.
Біздің мұражайда 8 көрме бар. Мұражайдың ортасында «Олар Отан үшін шайқасты» экспозициясы орналасқан, оның тақтасына майдан даласынан оралмаған ауылдастарымыздың есімдері ойылып жазылған.
Мемориалды тақтада қаза болған ауылдастардың есімдері жазылған.
Келесі экспозицияда Ұлы Отан соғысы ардагерлерінің фотосуреттері және олардың әскери марапаттары бар.
Ұлы Жеңістің 70 жылдығына арналған экспозиция да безендірілген.
Келесі экспозиция біздің ауылдың интернационалист-жауынгерлері туралы баяндайды. Онда Ауғанстандағы әскери қызмет туралы көптеген материалдар бар.
Мұражайда алғашқы тың игерушілердің комсомолдық жолдамалары, фотосуреттері, марапаттары, сертификаттары, дипломдары, әскери билеттері сақтаулы.
«Ярославканың өткені» экспозициясы өткен жылдардағы жәдігерлер мен фотосуреттерді мұқият сақтайды. Оның ішінде: ананың 1943 жылы ұлынан келген хаты, 1816 жылғы қасық, 40-жылдардағы табақшалары бар патефон, әскери колба, Патшалық Ресей кезеңіндегі 1848 жылғы әскерге бару туралы бұйрық, ұстағыш, колхоз тавросы, гармон, көмірмен қыздыратын үтік, рубель үтіктеу құралы, аяқ ұршық, құрсау, тамақ салатын құмыра, орақ, патшалық Ресей заманынан қалған тақтайша, жазу қаламы бар.
«Біздің ауылдың кешегі және бүгіні» экспозициясында ауылдың бұрынғысы және бүгінгісі бейнеленген фотосуреттер мен жәдігерлер, сонымен қатар мектебіміздің түлектері, мұғалімдері мен оқушыларының шежіресі туралы материалдар орналастырылған.
Мұражай материалдарын мектебіміздің көптеген мұғалімдері өз сабақтарында кеңінен қолданады. Оқушылар мектеп мұражайының материалдарына жүгіне отырып, рефераттар, баяндамалар, хабарламалар, эсселер дайындайды. Еңбек ардагерлерімен, еңбек озаттарымен кездесулер өткізіледі.
Алғашқы тың игерушілерімен кездесулер өткізіледі, балалар өздерінің ауылдастарының әскери және еңбек даңқы мұражайының экспозицияларымен расталған әңгімелерін тыңдады.
Есіл қаласының С.Серіков атындағы ОМ мұражай бұрышы
Мұражай бұрышы 2018 жылы мектептің 75 жылдық мерейтойы қарсаңында құрылды. Мұражай бұрышын құрудағы басты мақсат - мектеп тарихын сақтау, оқушылар бойында патриоттық сезімді тәрбиелеу, өлкетану мен мұражай іс-әрекеттерін дағдыландыру.
Мұражай бұрышының қызметі тарих-өлкетану бағытында жүзеге асырылады. Мұражай бұрышының жетекшісі - тарих пәнінің мұғалімі Ловская Наталья Константиновна.
Бұрыш ауданы - 12 ш.м.
Бұрыштық экспонаттар қатарына: баспа жабдықтары, музыкалық жабдықтар мен аспаптар, кубоктар мен медальдар салынған витрина, фотоколлаждар, фотоальбомдар, «Біздің мектептің түлектері», «Мектеп мақтанышы», «Мектеп тарихы», «Қала тарихы» кітапшалары кіреді.